SANJANJE UMETNIČKOG SNA

Institut za umetničku igru, popularni IUI, je prvi visokoškolski akreditovani studijski program za klasičan balet, savremenu igru, koreografiju i scensku narodnu igru i muziku u našoj zemlji. Na Institutu svakoga dana vri kao u košnici – smenjuju se gostujući koreografi iz celog sveta, održavaju se redovni časovi, proba se za nekoliko projekata istovremeno, studenti dolaze na konsultacije, da razmene mišljenje sa svojim profesorima oko novih plesnih projekata, instalacija, predstava u koje su trenutno uključeni, dolaze saradnici iz različitih institucija i organizacija koji predlažu saradnju. I to je samo deo ove zahuktale mašinerije, koja ovih dana slavi petogodišnjicu postojanja.
Institut za umetničku igru osnovao je profesor dr Vladimir Tomašević sa grupom priznatih umetnika, koji su svoje obrazovanje i iskustvo sticali na poznatim svetskim Univerzitetima i školama i koji su i sami umetnici koji realizuju svoj rad kako sa studentima u okviru Instituta tako i samostalno, kod nas i u svetu. Profesor dr Tomašević je preciznom analizom došao do zaključka da u našem obrazovnom sistemu zaista nedostaje fakultet za balet i savremenu igru i odgovorio je na potrebu koja je već niz decenija postojala a to je da naši mladi igrači kada završe srednje škole imaju gde da nastave svoje školovanje i ne moraju nužno da idu u inostranstvo.
Međutim, sama struktura studija, koje inače traju tri godine a onda se nastavljaju kao master i doktorske studije, jeste dobrim delom inspirisana visokoškolskim ustanovama za igru iz sveta, kao što je na primer čuveni Triniti Laban Centar za muziku i ples u Londonu. Profesor Aleksandar Ilić, koji vodi studijski program, inače naš poznati koreograf i igrač, je preneo svoje iskustvo sa master studija u Triniti Laban Centru i to se ispostavilo kao dobitna formula i u našim uslovima. Naravno, cela struktura studija postoji zahvaljujući profesorskom timu, gde se svako pojedinačno mišljenje uvažava i utiče na dizajn, ove mogli bismo reći, prave umetničke laboratorije. Jer kao u svakoj laboratoriji i profesori i studenti takođe i puno eksperimentišu u uslovima koji sami kreiraju, proces je podjednako važan kao i rezultat i rad na različitim tehnikama moderne igre i klasičnog baleta se prepliće sa teorijom, koja se opet prepliće sa nizom izvedenih projekata. Svi se ohrabruju da sanjaju svoj umetnički san i ako je nešto specifično za ovu instituciju jeste da se oseća da i profesori i studenti gore za onim što rade. Jer kao što je kazala jedna od najvažnijih koreografkinja XX veka, Marta Grejem: Veliki plesači nisu veliki zbog njihove tehnike već zbog njihove strasti.

Još jedna specifičnost Instituta jeste da se studenti ohrabruju da nastupaju od samog početka studiranja i na taj način stiču neophodno iskustvo, ali i postaju vrlo brzo vidljivi na našoj sceni ali i u inostranstvu. Saradnja se ostvaruje sa različitim kućama i festivalima kao što su Narodno pozorište, Teatar Vuk, Sava Centar, Muzej savremene umetnosti u Beogradu, Šibenski plesni festival, Tanzelarija iz Sarajeva, Festival Velenje iz Slovenije, baletska škola u Gračanici kao i mnogi drugi. Zanimljivo je da su čuveni Aprilski susreti u SKC-u takođe prostor gde se realizuju brojni radovi studenata Instituta. Pod nadahnutim vođstvom profesorke dr Snežane Arnautović, inače poznate vizuelne umetnice i performerke, studenti se svakog aprila oprobavaju u najsavremenijim umetničkim formama, realizujući instalacije, performanse za specifične prostore, video radove. Na zidovima vise fotografije rađene u saradnji sa profesorom fotografije Nemanjom Marašem, na sceni se odigravaju zanimljive forme koje su spoj modernog plesa, opere i teatra koje supervizira profesor Aleksandar Nikolić, operski i pozorišni reditelj, poznat po svojim modernim operskim inscenacijama. S obzirom da i potpisnica ovih redova dolazi iz angažovanog eksperimentalnog teatra, studenti su u prilici da otkrivaju veze između svih ovih različitih formi.
I priča se ne završava kada studenti završe osnovne studije jer je osnovana i Transition Dance kompanija, koja predstavlja spoj između postdiplomskog programa i intenzivne plesačko – koreografske prakse s idejom da okupi najzanimljivije mlade koreografe i igrače da bi stvarali originalna dela ili preuzimali najinteresantnija dela važnih koreografa ili igrača sa domaće i svetske scene. Ukratko, tu mladi koreografi i igrači mogu da steknu iskustvo života u jednoj profesionalnoj plesnoj kompaniji. Studentima se takođe daje i prilika da ostanu na Institutu kao saradnici na nastavi sa mogućnošću razvijanja pedagoške karijere.
I kao u svakoj inovativnoj umetničkoj grupi, na Institutu se stalno dešavaju promene. Tako je osnovan i Balet mladih, koji vodi Bahram M Juldašev, zaslužni umetnik Ruske federacije, koji je imao i svoje prvo javno predstavljanje na sceni popularnog Teatra Vuka.
Pored neophodnih učionica i baletskih studija u kojima se odvija nastava, od skoro Institut je dobio i svoju kamernu scenu sa idejom da pre svega pruži mogućnost studentima i članovima Transition Dance kompanije i Baleta mladih da imaju svoju scenu ali i da u budućnosti postane još jedna zanimljiva plesna i eksperimentalna scena u gradu.
Ali ono što je najvažnije jeste suština koja bi mogla da se opiše rečima čarobnice modernog plesnog teatra, Pine Bauš: Mene ne zanima kako se ljudi kreću, već šta ih pokreće!

Na Institutu se podstiče razmišljanje i neguju se autorske ličnosti.

Dijana Milošević,
Direktorka DAH Teatra i profesorka Instituta za umetničku igru Beograd.
Politika subota 9. novembar 2019.